ՀՀ ԱՆ Թոքաբանության ազգային կենտրոն ՓԲԸ

Ձեր երկրորդ շնչառությունը

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագիր

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագիր


Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագիրը հիմնվում է ՀՀ-ում տուբերկուլոզի կառավարման ազգային ռազմավարության վրա և  իրականացնում է այդ ռազմավարությամբ սահմանված տուբերկուլոզի դեմ պայքարին ուղղված միջոցառումների ամբողջությունը: 2016-2020թթ.-ի համար մշակված տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագիրը հաստատվել է 2016 թվականի մարտի 24-ին ՀՀ վարչապետի կողմից՝ որպես «ՀՀ-ում տուբերկուլոզի կառավարման 2016-2020 թվականների ազգային ռազմավարություն և ՀՀ-ում տուբերկուլոզի կառավարման 2016-2020 թվականների ազգային ռազմավարության միջոցառումների ծրագիր»: Տվյալ ժամանակահատվածի համար տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրով սահմանվել են՝

  • ռազմավարության նպատակն ու խնդիրները,
  • ռազմավարությամբ իրականացվելիք գործողությունները,
  • ռազմավարության շահառուներն ու ռազմավարության իրականացման ռիսկերը,
  • ռազմավարության կատարողականի ցուցանիշները,
  • ռազմավարությամբ նախատեսված միջոցառումների ղեկավարման, մոնիտորինգի և դրանց իրականացման ընթացակարգերը,
  • իրականացվող միջոցառումների փուլերի ժամկետները, ակնկալվող իրավիճակն ու արդյունքները,
  • ռազմավարության իրականացման գնահատումը:

Տուբերկուլոզի կառավարման 2016-2020թթ.-ի ազգային ռազմավարության գերակա նպատակն է ՀՀ-ում տուբերկուլոզ հիվանդության տարածման կանխարգելումը, ինչպես նաև դեղակայուն տուբերկուլոզով վարակված հիվանդների թվի նվազեցումը, որին հնարավոր է հասնել ողջ ազգաբնակչությանը տուբերկուլոզի կանխարգելման, ախտորոշման և բուժման համընդհանուր հասանելիության ապահովման միջոցով: Այս ամենն իհարկե միտված է տվյալ ժամանակաշրջանի ընթացքում տուբերկուլոզի համաճարակային իրավիճակի բարելավմանը, մասնավորապես՝ տուբերկուլոզով հիվանդացության և տուբերկուլոզից մահացության ցուցանիշների նվազեցմանը՝ տուբերկուլոզի կայուն ձևերի զարգացման աճի իջեցման միջոցով:

Որպես ռազմավարության հիմնական խնդիրներ են սահմանվել՝

  • տուբերկուլոզ հիվանդության համաճարակաբանական հսկողության գործող համակարգի բարելավումը,
  • հանրապետությունում դեղազգայուն և դեղակայուն տուբերկուլոզի կանխարգելման, ախտորոշման, բուժման և վերահսկման արդյունավետ կազմակերպումը,
  • տուբերկուլոզի դեմ պայքարի օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների օպտիմալացումն և դրանց գործունեության արդյունավետության բարձրացումը,
  • հաշվառման և հաշվետվական, մշտադիտարկման և գնահատման համակարգերի բարելավման միջոցով քաղաքացիական հասարակության և համայնքային կազմակերպությունների միջև սերտ համագործակցության ամրապնդումը,
  • միջազգային համագործակցության զարգացման արդյունքում տուբերկուլոզի կառավարման ոլորտում նոր ախտորոշիչ միջոցների, դեղերի, պատվաստանյութերի կիրառումը, ինչպես նաև տուբերկուլոզի բուժման և կանխարգելման նորագույն մեթոդների կիրառումը,
  • ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ կանխարգելման ազգային ծրագրի հետ համագործակցության ամրանդումը՝  ՄԻԱՎ դրական մարդկանց շրջանում տուբերկուլոզի կանխարգելման և/կամ տուբերկուլոզով հիվանդների շրջանում ՄԻԱՎ կանխարգելման և բուժման հարցերով:

Այս և այլ մի շարք խնդիրները սահմանվել են «Տուբերկուլոզի կառավարման 2007-2015թթ.-ի ազգային ծրագրի» շրջանակներում իրականացված բոլոր տեսակ միջոցառումների գրանցած գոհացնող արդյունքների հիման վրա: 2007-2014թթ.-ի տուբերկուլոզի կառավարման ոլորտի վիճակագրական ցուցանիշների վերլուծությամբ արձանագրվել է հանրապետությունում տուբերկուլոզի համաճարակային իրավիճակի բարելավում՝ տուբերկուլոզով հիվանդացության և տուբերկուլոզից մահացության դեպքերի զգալի նվազում (2014թ.-ին հիվանդացությունը 2006թ.-ի համեմատ նվազել է  մոտ 2 անգամ, իսկ մահացությունը՝ 1.6 անգամ):

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրի շահառուներն են առողջապահության ոլորտի մասնագետները, բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններն ու ՀՀ բնակչությունը:

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրի կայացմանն աջակցում են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը, Գլոբալ հիմնադրամը և այլ մի շարք կառույցներ: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության եվրոպական գրասենյակի կողմից պարբերաբար իրականացվում են ոլորտը համակարգող կառույցների աշխատանքների գնահատում և աջակցության տրամադրում՝ ոլորտում առկա թերությունների հայտնաբերման և վերացման ուղղությամբ: Այս նպատակով ազգային, մարզային ու տեղական մակարդակներով  կազմակերպվում են բազմաթիվ քննարկումներ ու հանդիպումներ ոլորտի բոլոր շահագրգիռ կողմերի մասնակցությամբ: Ի հայտ եկած բոլոր թերությունների վերացման նպատակով տրամադրվում է տեխնիկական, նյութական և ֆինանսական աջակցություն:

Ազգային ծրագրի իրագործման ֆինանսավորումը կատարվում է՝

  • ՀՀ պետական բյուջենի տվյալ տարվա առողջապահության նպատակային ծրագրերով նախատեսված գումարներների հաշվին,
  • միջազգային կազմակերպությունների նպատակային ֆինանսավորմամբ,
  • օրենքով չարգելվող այլ աղբյուրներից ստացած դրամական միջոցներով:

2014 թվականից ՀՀ տարածքում տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրից բխող, տուբերկուլոզի դեմ պայքարին ուղղված միջոցառումների համակարգման, կազմակերպման ու դիտարկման գործառույթները իրականացվում են Թոքաբանության ազգային կենտրոնի կողմից (2014-2020թթ.՝ Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային կենտրոն): Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրի իրականացման շրջանակներում Թոքաբանության ազգային կենտրոնը նաև մեթոդաբանական օժանդակություն է ցուցաբերում ՀՀ տարածքում գործող տուբերկուլոզային և հակատուբերկուլոզային ծառայություններին, ինչպես նաև կազմակերպում է ՀՀ ազգաբնակչության շրջանում տուբերկուլոզի կանխարգելման նպատակով առողջ վարքագծի վերաբերյալ գիտելիքների քարոզչությունը: Թոքաբանության ազգային կենտրոնը  ներկայումս ՀՀ տարածքում գործող միակ բժշկական հաստատությունն է, որը կազմակերպում է տուբերկուլոզ ախտորոշմամբ պացիենտների հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումը:

Տուբերկուոլզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրի իրագործման նպատակով Թոքաբանության ազգային կենտրոնը համագործակցում է այլ գերատեսչությունների, տեղական հասարակական կազմակերպությունների և միջազգային կառույցների հետ:

ՀՀ-ում տուբերկուլոզի կառավարման 2016-2020 թվականների ազգային ռազմավարության և ՀՀ-ում տուբերկուլոզի կառավարման 2016-2020 թվականների ազգային ռազմավարության միջոցառումների ծրագիր. հղում ՝ //www.irtek.am/views/act.aspx?aid=84463

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի 2007-2015 թվականների ազգային ծրագիր. հղում՝ //www.irtek.am/views/act.aspx?aid=37993

2016-2020թթ.-ի ազգային ռազմավարությունը մոտենում է իր ավարտին և ներկայումս ՀՀ առողջապահության նախարարության ուղղորդմամբ, Թոքաբանության ազգային կենտրոնի ու միջազգային գործընկերների համագործակցությամբ մշակվում է ՀՀ-ում տուբերկուլոզի կառավարման 2021-2025թթ.-ի նոր ազգային ռազմավարությունը, որի համառոտ նկարագիրն ու հիմնական դրույթները հետագայում հաստատվելուց հետո կհրապարակվեն:

Ֆոտոդարան
Տեսանյութ